Week 3 en 4

“Royal Pain”... En speciaal voor Jan, omdat het altijd langer kan!!!

Leerzame week! Unieke casussen waar we eindelijk echt mee aan de slag kunnen! Daarnaast feedback gekregen vanuit Avans op ons projectvoorstel. We kunnen weer een stapje verder!

Project LBP (Low Back Pain)
Afgelopen week druk bezig geweest met het verwerken van de informatie rondom de patiëntenpopulatie van de afdeling Fysiotherapie. Top 3 meest voorkomende aandoeningen:

1. Fractuur
2. LBP
3. Luxatie

Daarnaast zijn er patiënten behandeld voor verstuikingen, klompvoetjes, CVA, deformiteiten, general weakness, contracturen, kniepijn, nekpijn, neuropathie, general pain, wondverzorging, Cerebral Palsy, gangreen, Osteomylitis en Pneumonia.

Patiënten komen hier naar het ziekenhuis en naar de Fysiotherapeut voor de echte basale zorg. De “Royal Pain” zoals men hier de pijn na een TKP, THP en bijvoorbeeld een VKB reconstructie noemt , komt men hier niet tegen. Daarnaast kijkt men hier echt naar ADL gerichte functionaliteit. Goed = goed en teveel kost onnodig geld.

Volgende week starten we met ons onderzoek onder de locale bevolking en het (medisch) personeel van het ziekenhuis. Inclusiecriteria :-): lokale bevolking met LBP. Middels een interview trachten we te achterhalen hoe men hier denkt over LBP. Wat is nu LBP? Hoe ontstaat LBP? Wat doet men zelf om LBP te beïnvloeden? Hoelang blijft men met klachten lopen? Waarin wordt men beperkt in ADL? Hoe behandeld men hier LBP? Hoe denkt men dat een Fysiotherapeut kan helpen?

Physiotherapy Departement

Okselkrukken
Eerste casus van de week. We worden meteen met het neus op de feiten gedrukt. Onmogelijkheden van een patiënt, geen geld, welke sterk van invloed zijn op de behandeling en het herstel van de patiënt. Een man van middelbare leeftijd komt binnen. In december 2014 is zijn onderbeen geamputeerd vanwege een tumor. Twee weken geleden is meneer gevallen. De arts vermoedt een oude radius fractuur te zien, maar het kan ook een metastase zijn. In verband met het gebrek aan een CT scan kan hij hierover geen duidelijkheid geven aan de patiënt. In de “verwijzing” staat het verzoek om oefentherapie te geven ter verbetering van de kracht in zijn upper limb. De man blijkt inderdaad geen kracht en coördinatie te hebben in zijn linkerarm. Daarnaast zien we ook hier weer een droppinghand. Hoe kan die man in hemelsnaam uit de voeten met zijn krukken? Het antwoord laat niet lang op zich wachten. Hij leunt volledig met zijn oksel op de kruk als gevolg een compressie van de N. Radialus. Geen wonder dat zijn kracht en coördinatie verminderd zijn! In Nederland zou je heel gemakkelijk switchen tussen loophulpmiddel. Hier gaat dat kostentechnisch niet. De man is gedoemd tot de okselkruk en blijft hierdoor in een vicieuze cirkel hangen. We gaan in overleg met Dr. Himba alias Dr. House . Twee verschillen; Dhr Himba is iets minder mobiel en een tikkeltje zachtaardiger dan Dr. House. Door Polio is hij volledig afhankelijk van zijn krukken en rolstoel. Hij staat open voor onze ideeën en het is fijn om met hem te sparren. Hij laat ons de onmogelijkheden, maar ook zeker de mogelijkheden binnen de Tanzaniaanse gezondheidszorg zien. Denk simpel, niet te rigoureus en op de “Afrikaanse” manier. Natuurlijk is een CT scan de beste optie. Echter wanneer je een patiënt hier met deze boodschap op pad stuurt, zal deze kostentechnisch niet gaan. Kortom je stuurt de patiënt dan eigenlijk naar huis met de boodschap: we kunnen niets meer voor je doen.

Gemotiveerde team
Magida, een man van 25 met het Syndroom van Down. Opgenomen met verminderde eetlust en General Weakness. Een diagnose die trouwens vaak wordt gesteld! Volgens onze redenatie is General Weakness een symptoom en gaat hier een werkelijke oorzaak aan vooraf. Hier denkt men daar anders over. Maar goed.. samen met de vader van Magida halen we hem uit bed en rijden hem in een rolstoel naar de oefenzaal. Wij instrueren en de vader vertaalt. Een top team. Binnen twee dagen van de loopbrug naar het looprekje en daarna onder begeleiding van zijn vader zelfstandig over de afdeling. De gehele Male Ward, inclusief het personeel, staat verbazingwekkend toe te kijken. BAMMM zo doen wij Mzungu’s dat!

Albino - Mzungu
In de nabije omgeving van het ziekenhuis woont een groep Albino’s. In het verleden, helaas nu nog steeds, “jaagt” men op de Albino. Onderdelen van het lichaam van de Albino hebben volgens traditionele locale geneeswijze een helende werking. Momenteel is er een 3 jarig Albino patiëntje in de Eye Unit opgenomen. Dit meisje is door het dolle heen wanneer ze ons in het ziekenhuis ziet rondlopen. Mzungu, Mzungu, Mzungu, Mzungu gaat het over het terrein. Meesterlijk!! Een Albino die je Mzungu noemt! :-) Het blijft echter niet bij roepen. Onder strikte begeleiding (ivm kidnapping gevaar) brengt het patiëntje ook een bezoek aan onze praktijk. Ze is hier niet meer weg te slaan!

Premature
Deze week heb ik echt de jongste patiënt ever gemobiliseerd. Een premature van 34 weken oud. Direct na de geboorte bleek dat er sprake was van een Congental Deformation van de elleboog. Om eerlijk te zijn stond ik er niet echt op te wachten. Ik heb totaal geen ervaring met kinderen en al helemaal niet met een premature! Hoever staat het met de ontwikkeling van de gewrichten? Kan ik in de eindstand al opzoeken? Wat kan een premature aan? Met de woorden van mijn stagebegeleider Stan in gedachten ben ik aan de slag gegaan. Eerst contact maken met de patiënt, zodat deze kan ontspannen en dan langzaam richting de eindstand. Nou ontspannen was het mannetje!! Nooit geweten dat een premature zo hard scheten kan laten!!

Ontslag Collum fractuur Femur
Al vanaf het begin van ons verblijf ligt er een oude dame van 80 jaar op de Female ward. Ze is voorzien van een collum fractuur en ligt al 8 weken met haar been in tractie! Ze zit dansend op bed, wanneer ze hoort dat deze week de tractie verwijderd wordt. Een controlefoto rest nog, de krukken worden aangemeten en daarna een instructie van de Mzungu Fysiotherapeuten: Hoe loop ik met houten okselkrukken. Wat voorspoedig diende te verlopen eindigt in een groot drama! De breuk blijkt niet goed geheeld te zijn. De enige oplossing is overplaatsing naar een ander ziekenhuis, waar een Orthopedisch Chirurg haar heup kan fixeren met een pin. Hier heeft mevrouw geen geld voor. Volgens de arts moet ze leren leven met dit feit. Aan ons de taak om haar te laten functioneren met een gebroken heup!! Misschien hebben wij Mzungu’s goede tips voor haar??!! Na vier dagen!! zijn eindelijk de okselkrukken klaar en wordt mevrouw, ondanks alles, uit bed gehaald en gemobiliseerd. De volgende dag is ze plotseling verdwenen! Ontslagen en met een gebroken heup richting huis gestuurd.

Privacy
Ongelofelijk om te zien dat iedereen, maar dan ook iedereen gewoon tijdens een behandeling komt binnen wandelen. Tuberculose medicijnen die worden afgehaald, een Lepra patiënt die iets nodig heeft uit de oefenzaal of iemand die gewoon geïnteresseerd is in wat we aan het doen zijn. Patiënten kijken er ook niet van op. De behandeling wordt gewoon onderbroken en de patiënt wacht geduldig af. Deze week hebben we de een dag gezelschap gehad van een Assistent Verpleegkunde. Deze lag werkelijk waar tijdens een behandeling met haar hoofd op de tafel te slapen….

Zo ook tijdens de behandeling van een baby met Tarpes (klompvoetje). De Lepra patiënten, de plaatselijke tandarts en de vader staan alles te bekijken. De moeder is de enige die zich ontfermt over het kind. Net voordat de POP eromheen gaat meent de tandarts ook nog even de mobiliteit van het voetje te moeten checken…

Hygiëne
Inmiddels hebben we ook een trend in hiërarchie gespot onder het Verpleegkundige personeel. Bij de vrouwen gaat het om de grootste oorbellen en bij de mannen om het horloge. Hoe opzichtiger hoe beter! Hallo hygiëne…

Bijles van Joshua
Naast onze Fysiotherapeutische bezigheden krijgen we van Joshua les in Swahili en vertelt hij over het leven in Tanzania. Wij op onze beurt vertellen over Nederland en beantwoorden zijn vakinhoudelijke vragen. Joshua is echt een fantastische man! Hij kan goed en met vooral met veel expressie vertellen! Geweldig!!!

Zijn mond valt soms echt letterlijk open van verbazing. Waarom blijven de Nederlandse vrouwen niet thuis voor het huishouden? Wanneer zijn vrouw een dag niet thuis is, komt hij letterlijk zonder eten aan op zijn werk! Mijn vrouw is er vandaag niet dus ik heb alleen maar water! Loes, waarom kook en was jij niet? Waarom wil jij werken? Jij hoort kinderen te krijgen! Hoeveel kinderen wil je? Ik weet zeker dat je er vijf krijgt; twee jongens en daarna drie meisjes. Whahahahaha. Dus toekomstig echtgenoot! Waar je dan ook mag zijn!? Be prepared :-)

Ook is hij verbaasd over het feit dat Westerlingen er zo jong uitzien. Volgens Joshua wordt in Tanzania iedereen sneller oud, zoals hij zegt “jumping the age”.

Daarnaast eten we veel te weinig. You are supposed to eat a big plate of Ugali, wrijvend over zijn eigen buik, so your stomach will be like this! This is Africa! Enjoy your food! You have to be strong to work! Reference to size is hier echt heel belangrijk. The bigger, the better! Hoe groter de vrouw, hoe rijker, maar ook hoe beter ze kan werken! Het is dan ook een compliment als je tijdens je lichamelijk onderzoek zegt dat je vrouwelijke patiënt te dik is! Nou je staat wel even met je oren te flapperen als je begeleider hardop roept: Madam Lucy: you need more muscles! She is just too fat! Overgewicht een risicofactor?? Hardlopen om kostbaar voedsel te verbranden? Suiker is slecht voor je?? 6x op een dag eten is beter dan 1x?? Die Mzungu denkt maar raar :-)

Wat ook mooi is. In Nederland spaar je voor de opleiding van je kinderen middels een spaarrekening. Joshua heeft vier kinderen. Om de opleiding van zijn oudste dochter te bekostigen heeft hij onlangs een varken gekocht. Wanneer zijn dochter naar school gaat, wordt het varken verkocht. Hoe groter het varken, dus hoe meer eten je het geeft en dus spaart, hoe hoger de opbrengst. Concept Spaarvarken!!

Tanzania is opgedeeld in diverse regio’s. In deze regio’s leven diverse Tribes. Iedere Tribe heeft zijn eigen taal en uiterlijkheden. De Tribe wordt zelfs vermeld in het dossier van de patiënt. Wij (de 6 aanwezige Nederlandse studenten) hebben ook allemaal een ander uiterlijk en haarkleur. Hierdoor was het voor Joshua vanzelfsprekend dat we allemaal uit een andere Tribe kwamen. Nou in Nederland hebben wij geen Tribes :-)

Tanzaniaanse gezondheidszorg/Magical power/Mzungu gezondheidzorg
Naast de gezondheidszorg welke het ziekenhuis biedt, tref je in Tanzania ook de locale geneeswijze genaamd “Magical Power”. Deze medicijnmannen, gehuisvest in hutjes in het bos, gaan uit van het Animisme. Mensen worden besprenkeld met Magical Water en behandeld met natuurlijke kruiden en middeltjes. Zo bestaat er bijvoorbeeld een Magical Drug die men op de huid smeert, zodat een fractuur heelt. Deze drug ziet er korrelig uit. Het lijkt net of de huid van de patiënt flink aan het vervellen is. Wanneer de Magical Power niet werkt, komen patiënten naar het ziekenhuis en andersom. Religie en geneeskunde gaan dus in sommige gevallen nauw samen.

Gisteren hebben we een patiënt gezien met restverschijnselen van een CVA van 1 jaar geleden. De locale bevolking dacht destijds niet aan een CVA, maar dat de vrouw behekst was! Na ontslag uit het ziekenhuis is deze vrouw dan ook direct naar de medicijnman gegaan om gebruik te maken van deze Magical Power. Tijdens ons lichamelijk onderzoek ontdekte we littekens in de nek van mevrouw. Na de behandeling vertelde Joshua dat dit littekens zijn van de behandeling van de medicijnman. Middels een scherp voorwerp creëert hij sneeën in de nek van de vrouw. Hij denkt hierdoor de heks uit haar lichaam te bevrijden. Euh ja… Helaas Pindakaas… deze behandeling heeft niet geholpen! Resultaat: dikke vette spasme met name in haar linkerarm.

Voor een Tanzaniaanse Fysiotherapeut is het vragen naar een “medische” voorgeschiedenis met betrekking tot Magical Power een logische vraag in zijn of haar anamnese.

Naast de “Tanzaniaanse” gezondheidszorg en de Magical Power gelooft de lokale bevolking ook in de “Mzungu” gezondheidszorg. De praktijk zit dan ook vol met patiënten welke van hun (soms oude) kwaaltjes af willen. Misschien weet de Mzungu raad!

Dan heb je ook nog het bijgeloof. Mensen kunnen transformeren in dieren en andersom. Ze leiden dus een dubbelleven. Een dekmantel voor illegale praktijken.

Afrikaans ritme
Inmiddels is ook de vierde werkweek een feit. Het is als Mzungu een hele overgave om te wennen aan het Afrikaanse ritme. We weten inmiddels dat alles traag gaat, dat een planning niet te maken is en dat men qua reizen en dus het nakomen van afspraken sterk afhankelijk is van het weer. Dit neemt niet weg dat we volledig inkakken qua productiviteit. De gehele dag ben je maar aan het wachten op die patiënt die mogelijk vandaag komt, de krukken die nog aangemeten moeten worden, de controle röntgenfoto, het dossier van de patiënt etc. Geen wonder dat Tanzanianen hier in de “spaarstand” gaan en soms dus echt letterlijk hun hoofd op tafel leggen om te rusten. Dit gedrag nemen we nog net niet over :-). Wel zijn we duf en de gehele dag door aan het gapen. Die keer dat we dan aan de slag kunnen, heeft onze motor toch wel de nodige startproblemen :-)

Kabanga
Tenslotte nog een stukje over Kabanga zelf. Dit om iedereen een beeld te geven van het dorpje waar we belandt zijn. Kabanga telt ongeveer 1000 inwoners. Huizen zijn gebouwd van bakstenen van klei en voorzien van een dak van stro of golfplaat. De hoofdstraat is een groot zandpad met aan weerzijde winkeltjes. De luxe varianten zijn gevestigd in een stenen gebouw. Enkel en alleen het broodnodige wordt hier aangeboden. Ik kan me niet herinneren dat ik ooit zo blij ben geweest met een pak melk of droge biscuits! Het overgrote deel biedt zijn waren aan in een stand van hout. Groenten en fruit ligt uitgestald en het vlees van de plaatselijke slager hangt lekker buiten in het zonnetje. De kippen, bokken, geiten, eenden en ganzen lopen gewoon vrij door het dorp heen. Vaak hangt er een verbrandingslucht. Afval wordt hier namelijk in een kuil, maar ook gewoon midden op straat verbrand. Het dorp heeft twee Dalla Dalla’s, welke eigendom zijn van een van de artsen van het ziekenhuis. Het is een kunst om het busje zo vol mogelijk te proppen met mensen, maar ook met goederen. Zoals al eerder verteld rijden ze hier als gekken. Geen wonder dat de Dalla Dalla’s en ook taxi’s voorzien zijn van leuzen als: In god we trust.

Wanneer je door het dorp loopt komen kinderen op je afgerend. Mzungu, Mzungu, Mzungu, high five. De locale middenstand kent ons bij naam en weet direct wat we komen kopen. Zo ook Mama Koku (een moeder wordt hier genoemd naar haar oudste kind). Het dorp telt ook diverse kapperszaakjes. Ik gok dat deze voornamelijk bezocht worden door de mannen. Op straat zie je namelijk overal vrouwen die elkaars haren aan het doen zijn. Vlechten, ontkroezen whatever! De meest bijzondere creaties tref je.

In de avond (die begint hier al om 16.00 uur) verzamelen mensen zich in het centrum om buiten gezamenlijk naar de (old school) televisie te kijken. Ook staat er een mega stereo-installatie op volle toeren te draaien.

De dichtstbijzijnde stad Kasulu is 10 kilometer verderop. Bereikbaar per taxi, Dalla Dalla, fiets of gewoon lopend. Bij slecht weer, en laat het dat nu net vaak het geval zijn in verband met het regenseizoen, wil je echt niet aan deze reis beginnen. Het zandpad is dan onbegaanbaar! Niet te doen met de krakkemikkige taxi’s en Dalla Dalla’s. Je mag het eigenlijk geen auto meer noemen. In het dashboard branden allerlei lampjes! De kilometerteller doet het niet meer. Het metaal en de spiralen van de stoelen steekt overal doorheen. Je wordt vergast door de benzinelucht of het wordt stofhappen.

Kasulu is gewoon Kabanga in het groot. Wederom een grote zandbak met overal krakkemikkige winkeltjes, kapperzaakjes, vrouwen en mannen achter naaimachines, mannen rennend voor een soort van kruiwagen vol met goederen, gillende kinderen etc. Je ziet hier alleen maar Jeeps rondrijden van diverse hulporganisaties of medische instanties. Dus nee, wij hebben hier geen Mac Donalds! En nee er is hier geen uitgaansgelegenheid waar je een lekkere Tanzaniaan kan, beter gezegd überhaupt WIL opdoen.

Kabanga zelf telt 1 bar. Door de dronken locals niet echt een plek waar je dood gevonden wil worden. Wat helemaal bijzonder is…. De bar hier is voorzien van tralies! Best apart om door de tralies heen je drankje te bestellen.

Mr. Paul en Madam Lucy